Dinazorlar ve İnsanlar

Araştırmacı Çevre Yazarı Türksen Başer Kafaoğlu

Bu ara galiba biraz hayvanlar aleminden söz etmek gerekiyor.  Nedenlerini anlarsınız. Düşündüm de insanları tanıyabilmek, hayvanları iyi bilmekten geçiyor ve konu ilginç. Bilim İnsanı Anne Sverdrup-Thygeson, Böcekler ve Gezegen Kitabında bu konuya ayrıntılarıyla yer vermiş.  ‘’Milyarlarca yıl öncesinden böcekler vardı. Yani yeryüzüne ev sahipliği yapan bu ilk hayvanlar, Dinazorların hem ortaya çıkış hem de yok oluşlarının tanıklarıydılar.  Çok uzun zaman önce ki jeolojik Devoniyen Döneminde ilk kez bitki ve hayvanların denizden karaya çıktıkları, sonra kanatlanıp uçarak düşmanlarından korundukları söylenir. Daha sonraki dönemlerde de epeyce değişik özelliklere sahip oldukları, üredikleri anlatılır.  O süreçte pek dikkat çekmemiş olduğu iddia edilen Dinazorların, insanların hal huy ve davranışlarına çok benzedikleri de araştırılma konusudur’’ diyor.

BBC Türkçe’de de 2025 Yılında yine benzer önemli bir yazı vardı. Orada da insanlarla olan benzerliklerinden söz edilmiş.  Anlatımda Kanada’nın Alberta eyaletinde yemyeşil bir ormanın eteklerinde devasa bir mezar gizlendiği, burada binlerce Dinazor‘un yattığı anlatılmış. Araştırmacılar, onların topluca bir felaket anında ölmüş olabileceğini iddia ediyorlar. Merak konusu bu durum için son yıllarda bir grup paleontolog, 72 Milyon Yıllık bu bilmecenin çözülmesine yardımcı olmak istemiş.  Ölüm nehri diye anılan Pipestone Deresine gitmişler.  Dinazorların gerçekten neden öldükleri konusunda epeyce araştırma yapılmış.  

Oradaki kaya tabakalarını balyozlarla kırmaya başlamışlar. Toprak parçaları ve tozlar arasından farklı kemikler çıkarılmış.  Çok heyecanlanan Profesör Emily Bamforth, ilgisini çeken bu parçaları Paleo Altını olarak tanımlamış.  Ve de söz konusu araştırmalar yaygınlaştırılarak sürdürülmüş. Avrupa’nın en büyük Kara Dinazor’u Fosilinin de İngiltere’de olduğu keşfedilmiş.  Burada da bu türün yaklaşık 72 Milyon yıl önce, Geç Kretase döneminde yaşamış olan Tricceratops’un  akrabalarından olduğu saptanmış. Bulgulara göre: 5 Metre uzunluğunda iki Ton ağırlığında özellikle İnce kaburga ve parmak kemikleri gibi özel kemik parçalarının, epeyce ip ucu verdiğinden yola çıkıldığı anlaşılıyor.  Ekip çalışmalarıyla İşin içine öyle girilmiş ki Bilim İnsanı Emily’nin köpeği Aster de gözcülük görevi yaparak yardımcı olmuş.  Buradan çıkarılan kemiklerin tamamı, Pachyinosaurus adlı bir Dinazor’a aitmiş. 4 Ayaklı olan bu hayvanların kafaları büyük ve belirginmiş. Profesör, her bir Metre Kare  alanda 300 Kemik bulunduğunu söylüyor.  Kemik frizi, 3 Boynuzu ve burunları üzerindeki kemikli çıkıntı, ortaya çıkan bulgular arasındaymış. Arjantin’de de büyük kafalı küçük kollu yeni bir Dinazor keşfedilmiş. Paleontolog Jackson Sweder ‘Büyük Kafa Tası Araştırmasında’ ‘’Genelde burada ördek gagalı Dinazor olan Edmontosaurus’a ait kemikler bulmaktayız, eğer bu parça kafatasına ait ise, hayvan yaklaşık 10 Metre uzunluğundaydı ‘’ diye bilgi vermiş. Müze ekip çalışmasında bu konuda, 8 Bin üzerinde fosil toplamış. 850’den fazla Dinazor türü olduğu da bilgiler arasında. Bilim İnsanları, Dinazorların sürü halinde her yıl güneye gidip kışı geçirdikten sonra yazın kuzeye döndüklerine inanıyor. Oluşan genel düşünce, bu hayvanların çok büyük bir doğal felakette yaklaşık 60 Yıl önce ve topluca yok oldukları yönünde.  Hızlı koşan ve beslenmek için, yükseklerdeki ağaç dallarına ulaşıp, kilolarca et yutabilen Dinazorları günümüzde beslemek çok zor olurdu herhalde. Bu ilginç konu çalışmaları, fosiller üzerinde hala devam etmekte. Eh insan türünün bazılarında da aynı özellikler var gibi! ne dersiniz?