İnsanlık Gereği, Biraz Empati

Araştırmacı Çevre Yazarı Türksen Başer Kafaoğlu

Sokağımızın başında İki çöp konteyneri var. Önce, karton ve kağıt atık toplayıcıları, onları ayırıp küçülterekarabalarıyla taşıyor. Daha sonra belediye temizlikaraçları geride kalan evsel atıkları topluyor. Sokaklarımızher gün süprülüp yıkanıyor. Önceki yıllarda depremtoplanma yerlerimiz de belirtilmişti. İlçemizde güzelhizmetler verilmekte. Yine de iyileştirilmesiniistediklerimiz var. Yerel yönetimlere aday olanların,sürdürülebilirliği yakalaması gerek.  Sorunlar, Yurttaşpaylaşımıyla daha kalıcı çözüme ulaşabilir. Bu nedenleöneriler dikkate alınmalı. Örneğin, düzeltilmesi gereken ve iç acıtan bir durumu ortaya koyacağım.  Konu: atıktoplayanlar ve onların ekmek kapısındaki çaresizliği.Yaşamları çok zor olan ve suskun kalanlardan sözediyorum. Bu emekçi kardeşlerimizle ilgili, yıllar öncebir iz sürme deneyimimiz olmuştu. Önemli bulduğumiçin, özellikle de seçim öncesi paylaşmak istiyorum.

1992 Yılında S.O.S Çevre Gönüllüleri ‘’Bölgesel AtıkToplama Projesi’’ başlatmıştı. Çalışma, kağıt ve kartonatıkların geri dönüşümü ile ilgiliydi. Bilinç yükseltmeyeyönelik seçilen pilot bölge, Bahariye Caddesi’ydi.Öncelikle Dükkan ve evler tek tek dolaşılıp,bilgilendirme yapıldı. Olayı, çevredeki herkes sahiplendi.Biriken atıklar için daha sık özel konteynerlerkoyduruldu. Belediye araçlarının da onları alması teminedildi.  Atıklar,Tuzla’daki bir geri kazanım tesisinegötürülmeye başladı. Semt sakinleri ilgili ve çokheyecanlıydı. Toplanan Gazete dergi ve kartonlar kapıönlerinde istifleniyordu. Bu gidiş uzun süremedi. On günsonra biriken kağıt ve kartonların üstüne, yiyecek veiçeceklerin atıldığı fark edildi. Toplayıcı kamyonlar da gelişlerini aksatmaya başlamışlardı. Çalışmanın saboteedildiği gün gibi aşikardı. Sebep olanları bulmak için izsürüldü. Belirlenen yer, kaçak çalışan bir işletmeymiş.Burası, geri dönüşüm malzemesi biriktirme ve geridönüşüm fabrikasına gönderme işlemlerinin yapıldığıdepoymuş. Sonunda proje ekibi, emekçilerin teslimatyaptığı söz konusu yere ulaşmıştı.‘’Size atığımızı vermekistiyoruz’’ deyince hemen içeri alındılar. ‘’Buyrun amaşu anda içerde kontrol memurları var’’diyerek, telaşlayan tarafa girip aradaki kalın siyah bez perdeyikapattılar. Konuşmalar duyuluyordu. Denetim değil para bölüşüm pazarlığı yapıldığına tanık olundu. Durum ilgilimakam’a iletildi. Haklarında gerekli işlemler yapıldı.Kağıt ve karton emekçilerin son derece az ücret aldıklarıbazen de beş para vermeden kovuldukları öğrenildi.İstenmeyen olaydan sonra anladık ki riskli, sağlıksız vedenetimsiz yaşamla geçim derdinde olanların sömürüsübu tip depolardan da geçebiliyormuş. Çoğu da geçici işçi.Koşulları ağır. Emeklerinin karşılığını alamıyorlar. Bu yurttaşların koşullarının iyileştirilmesi, demokrasigereğidir. Ülkemizde sahipsiz Üç bin atık toplamaişçisinin ekonomiye ve çevreye sağladığı katkı göz ardıedilemez. Görülmeyen, güvencesiz sağlıksız bir emeğinyok sayılmasını, hak etmiyorlar. Unutmamalı kiülkemizde toplam atığın 3/1’ni, söz konusu işçilersağlıyor.  Böylece ülke ekonomisine ve çevreye de katkıyapmış oluyorlar.  Çöpleri karıştırıp içindenbulduklarıyla açlıklarını gidermeye çalışanları görmek,hala çok yaralıyor. Her geçen gün sayıları artmakta.Alnının teriyle yaşamaya çalışan hiç bir sosyal güvencesiolmayan mağdurlar, görmezden gelinemez. Çocuklar, buişlerde çalıştırılıp mağdur edilemez. Onlara sahipçıkılmalı.  Geçim, sağlık, hijiyen, bilgilendirme, yasaldüzenleme ve yaşam koşulları yetersiz. Dileriz 2024 Yılında ilgili kurumlar ve yerel yönetimler, çevre içinkatkı sunan dostlarımızın yaşamlarını da yeniden gözdengeçirirler. İnsanlık gereği biraz empati, diyoruz.