Araştırmacı Çevre Yazarı Türksen Başer Kafaoğlu
Eylül dört mevsimin en sakin, hüzünlü ve romantik ayı. Gençliğimizde, Alpay’ın ‘’Eylül’de Gel’’ şarkısı dillerdeydi. Mevsimin doğal yapı ve romantizmi o melodiyle birleşince bütünlükçü bir rüyaya dalınırdı. Bu eylül ise, olaylar ayı oldu. Öncelikle bazı habercilerin, tek cümleyle ifade edilmesi gereken konuları, saatlerce ve hatta günlerce çevire çevire anlatması izleyicileri yordu. Narin’lere üzülüyoruz, köklü çözümler gerekli. Bunlar yanlış tercihlerin sonuçları. Gündemde en çok Dilan, tören, şiddet olayları vb. vardı. Dünya’nın da ipleri birilerinin elinde. Bu arada geçim, sağlık, eğitim, barınma, emekli hakları gibi yaşamsal sorunlar, yangınlar ve iklim felaketleri geride kaldı.
1 Eylül Dünya Barış Günü olarak BM Genel Kurulunda 2015’de kabul edilmiş. Ortak metindeki
17 Evrensel Madde ‘’Şiddetsizlik ve ateşkes dönemi’’ olmasını amaçlanıyor. Keşke Dünya’da savaşlar ölümler nefretler yerine dostluk duyguları egemen olsaydı da ‘Barış’ın’ anlamı yerini bulsaydı. ‘’İnsani duygu ve değerlerin hatırlatılması için’’ Bu ayın ilk gününde ilginç de bir kutlama yapılıyormuş. Nasıl mı? Japonya’daki çocukların madeni paralarıyla yaptığı bir çan, BM. Genel Merkezine armağan edilmiş. Her yıl 1 Eylül gününün kutlaması, bu çan sesiyle başlatılıyormuş. Söylenen o ki: BM dünya insanlarını: daha barışçı, insani, yeşil, güvenli ve eşitlikçi olmaya çağırıyormuş böylece. Yaşadığımız süreçte, böyle anlamlı seslere kulak veren var mı bilemiyorum. Görünenlerle, yaşananlar epeyce farklı. Hopa’da ağaçlarının kesilmesine karşı çıkan köylülere yapılan saldırı; Geçen yıl özelleştirilen 104 Dönümlük Atatürk Orman Çiftliği son ihalesinin bu ayın 25’inde yapılacak olması, aynı yere 12 katlı lüks konut yapılmasının planlandığı gibi haberler, inanılır gibi değil.
Bilim ve Kültür Teşkilatı UNECO, 1965 Yılında 8 Eylül Tarihini ‘’Dünya Okuma Yazma Günü’’ olarak ilan etmiş. Cehaletin giderilmesi yönüyle de önemli bir gün. Ne yazık ki 2020 UNESCO verilerine göre: Dünya’da hala 770 Milyon okuma yazma bilmeyen kişi olduğu açıklandı. Ülkemizde okuma yazma bilmeyenlerin 2021’’deki oranı %2.5.Kişi olarak belirlenmiş. 2015 verilerine göre ise erkeklerin %1.32’nin; kadınların ise %6.44’nün okuma yazma bilmediği ortaya çıkmıştı. 7 Eylül ’okulların açılış tarihiydi. Öğrencilerin forma ayakkabı çanta kitap defter servis yiyecek vb. okul masraflarının altından kalkma ya da altında kalma durumları gündemdeydi. Okumanın bedeli artık pek ağır. Gücü yetemeyenlere destek gerekli. Öğrenciler göz göre göre hasarlı okul binalarında eğitim görmemeli. Ciddi bir denetim taramasına gerek var, bir hatırlatma da bizden.
Muğla’da yine Hektar Hektar orman ekosistemi yandı bitti kül oldu. 9 Eylül İzmir’in kurtuluşunun yıl dönümüydü. Bağımsız olmanın önemi büyük, coşkulu kutlamalar yapıldı.
10 Eylül dünya ilk yardım günü. Aslında her yurttaşın bu bilgi için bir eğitimden geçmesinde yarar var. 2013’de deprem eğitimlerimiz sırasında profesyoneller, uygulamalı bilgi ve destek veriyorlardı. Örneğin S.O.S Çevre Gönüllüleri platformu, o yıllarda Anadolu Yakasındaki tüm ‘Okullarda: Öğretmen, Öğrenci ve Velilerin uyumunda’ ön deprem bilgilendirme ve acil yardım uygulamaları gerçekleştirdi ‘’Üçgen Deprem Eğitimi’’ adı altındaki proje, kısıtlı ve kişisel olanaklarımızla tamamlanmıştı. Ancak daha sonraki yıllarda STK olarak mali yükü nedeniyle sürdüremedik. Böyle çalışmalar, yerel yönetimlerce periyodik olarak her yıl en az iki kez yinelenmeli. Sürdürülebilirlik ve zorunluluk gerektiren bu tip eğitimlere, bütçeden pay ayrılmalı. 28 Eylül Dil Bayramında, kara tren hareketi ritminde tekerleme yaparak konuşan bazı habercilerin eğitilmesinde büyük yarar var. Konuşulan dilin anlaşılır olması vurgu ve tonlamanın dinleyenleri rahatsız etmemesi, işin ehli yöneticiler tarafından fark edilip düzeltilmeli. Dertler bitmiyor. Telsiz patlamalarıyla yapay zekanın ürkütücü ayak izlerini izliyoruz. Yine de biz, Alpay’ın şarkısıyla biraz olsun bu ayın tadını çıkaralım. Ne dersiniz?
