Araştırmacı Çevre Yazarı Türksen Başer Kafaoğlu
Dünyaca ünlü bazı sanatçıların yaşamlarının pek de kolay olmadığını, öykülerinden biliyoruz. Bizde de Nazım Hikmet gibi nice değerler az çile çekmedi. Kadın Sanatçıların hatta kadın portrelerinin başına neler gelmemiş ki. Dünya tarihinde çoğunlukla, eril sanatçı ve yazarlar tarafından konu edilen ‘’Gizemli Kadın’’ öykü, roman, tablo ve şiir gibi yapıtlara tanık olduk. Örneğin günümüze dek taşınan bu merak; dünyaca ünlü bir tablodaki gülümseyen kadınlar ile ilgili betimlemeler, romanlar aldı başını gidiyor. Buna, kadın gücünü keşfetme çabası ve merakı da denebilir. Monaliza da tipik örneklerden. Yüzündeki her mimik, uzun yıllar tartışma konusu olmuş. Tablosunun başına gelmeyen kalmamış. Ünlü eserin sahibi, Yazar Leonardo da Vinci, aynı zamanda doğadaki hayvan ve canlılarla ilgili kitaplarıyla da dünya literatüründe yer almış bir sanatçı ve yazar. Onun‘’Timsahın Gözyaşları; ’Arslan’ın Kükremesi ve Ayak İzlerini gizlemesi’’ gibi anlatımları zamanla, benzer insan karakterleri için de kullanılır olmuş. Ne kadar ilginç. Beyond Science, Radford.Edu ve National Institutes Of Health Loc.Gov’den edinilen bilgilere göre: gizemli ve merak konusu tabloda Da Vinci, taslak yapmamış. Perspektif ve gölge unsurlarını kullanmış. Farklı boya tonlarıyla üç boyutlu ışık ve gölge yanılsaması yaratıp Tekniğinde, çizgi ve sınırları kaldırmış. Ressam yanıyla da ünlü olan Leonardo da Vinci’nin çalınan Mona Lisa tablosu ile İlgili şöyle bir öykü var. 1911 Yılında Vincenzo Peruggia adlı bir İtalyan, Fransız, kolleksiyonunda bu denli İtalyan ressamın bulunmasına içerleyip, Paris’deki Louvre Müzesinden Mona Lisa tablosunu, gömleğinin altına sokup çalmış. Bu büyük müze soygunuyla ortalık ayağa kalkmış. Hatta Murat Erdin’in kitabına göre, duvardaki yeri İki Yıl boş kalmış. Ne var ki eser, 27 Ay sonra Floransa’daki bir galeriye satılırken bulunmuş. Eski yerine, üzeri camla kaplanarak yeniden asılmış. Konu, tablonun çalınması değil sadece. Merak edilen soruların, günümüze dek sürmüş olması. Ünlü ressamın tablosundaki kadın kimdi? Sır dolu gülümsemenin ardında yatan gizem neydi? Ailesi kimdi? Arkadaki ağaçlar ve tepeler nereye aitti. Bakışları, kaşları, giysisiyle merak konusu. Hatta üzerindeki haç işaretinin şeytandan koruyucu olduğu iddiasıyla iş, Vatikan’daki papaya kadar uzamış. 2015 Yılında da ona bağlı Regina Apostolorum Üniversitesinde dersler de verilmiş. Özetle, Mona Lisa gizemi hala gündemde. Tablonun günümüzdeki değeri 830 Milyon Dolar. Ünlü ressam Picasso’nun da tablosu, 1944 Yılında İngiltere’de saldırıya uğramış. Londra’daki Tate Modern Galerisindeki Bust of Woman adlı eser de hasar görmüş. Yapıtta, Picasso’nun Dora Maar’a olan aşkı tasvir ediliyormuş. Nazi işgalinin son aylarında Paris’te resmedilmiş. Yeri bir süre boş kalmış ve çalan kişi yakalanmış. 2024’de Paris’te gıda protestocularının tabloya çorba fırlatmasıyla eser, cam kaplı olduğu için zarar görmemiş. Ülkemizde de epey serüven var. Örneğin: Moda’lı ressam Fikret Mualla. O da Saint Josefh ve Galatasaray Lisesinde eğitim görmüş. Almanya’daki Güzel Sanatlar Akademisinde afiş ve desinatörlük ardından da Berlin Güzel Sanatlar Akademisinde resim eğitimi almış. Tam anlamıyla bir yetenek. Zor bir yaşantısı olmuş. Kaza nedeniyle bir ayağı sakat kalmış. Ülkeye döndüğünde, önce Ayvalık’ta sonra İstanbul’da yaşam sürmüş. 1932’de Chiller’le ilgili kitabı yayımlanmış. İstanbul Şehir Tiyatroları ve Operetleri için kostümler çizermiş. Yeni Adam Dergisinin yazılarını resimlemiş. Dönem sanatçılarının portre desen ve karikatürlerini çizmiş. Nazım Hikmet’in ‘’Varan 3’’ Adlı şiirini ve ‘’Benerci Kendini Nasıl Öldürdü’’ adlı oyununu resimlemiş. Resimleri Picasso gibi ünlü ressamların gözümden kaçmamış Hani derler ya, on parmağında on hüner diye. Ne var ki kendisi, daha sonra hastalanıp, zor yıllar geçirmiş. Ölümünden sonra 118 Eseri, Ankara Resim Heykel müzesinde sergilenmiş. Paris’te Fikret Mualla Dostları Derneğinde anı ve eserleriyle ilgili düzenlemeler yapılmış. Keşke ölümsüzleşen sanatçılar, ayrım gözetilmeden hak ettikleri huzurlu bir yaşam içinde olabilseler. (Tablo, Fikret Mualla’ya aittir.)
Tebrik ederim. Çok güzel